سامرست موام کهنسال در «حاصل عمر» (عبداله آزادیان، نشر ثالث) برمیگردد و به پشت سرش نگاه میکند؛ به یک عمر کار ادبی، از نمایش نامهنویسی تا رماننویسی. همه را با صراحت و صداقتی مثالزدنی مرور و داوری میکند و دور از واقع نیست اگر بگویم «حاصل عمر» کلاس است درسی که مکتوب شده و در تاریخ ماندگار. هرکس هنوز این کتاب را نخوانده -نویسنده باشد یا نه، فرقی نمیکند- حتماً و بی هیچ تردیدی، چیزی را از دست داده. این کتاب فقط مال نویسندهها یا دوستداران ادبیات و داستان نیست، هرکسی با هر حرفه و تخصصی میتواند خودش را در آن پیدا کند.