- نشر چشمه در سال ۱۳۶۴ با مدیریت حسن کیاییان افتتاح شده و تا به امروز بیش از هفتصد عنوان کتاب منتشر کرده است. از این میان چیزی حدود سیصد عنوان به حوزه ادبیات اختصاص داشته. این، به زبان ساده یعنی نشر چشمه یکی از مهمترین خدمتگزاران ادبیات و از همین ره یکی از تأثیرگذارترین ناشران در جریانهای ادبی سالهای اخیر و بهویژه دهه هشتاد بوده است. نشر چشمه مدیریت و سازماندهی سیستماتیکی دارد؛ و این یکی از آنچیزهایی است که در کشور ما کیمیاست. این موسسه انتشاراتی جزو معدود ناشران ایرانی است که چارت سازمانی و هیئتتحریریه تعریفشدهای دارد. چشمه برای هر بخش دبیری دارد: مهدی یزدانیخرم (داستان فارسی)، گروس عبدالملکیان (شعر فارسی)، سمیه نوروزی (داستان غیرفارسی)، احمد پوری (شعر غیرفارسی)، امیر احمدیآریان (فلسفه و علومانسانی)، محسن آزرم (سینما) و بهرنگ رجبی (تئاتر و نمایشنامه). کتابهای نشر چشمه -تقریباً- همهشان ویراستاری میشوند و جزو بیغلطترین کتابهایی هستند که ناشران ایرانی تحویل مخاطبهایشان میدهند. امروز نویسندهها، شاعرها و مترجمهایی از نسلهای مختلف نشر چشمه را برای انتشار آثارشان انتخاب میکنند؛ طیف گستردهای که از استخوانخردکردههایی مثل محمود دولتآبادی و احمدرضا احمدی را دربرمیگیرد تا حرفهایهایی مثل حسین سناپور و مجید قیصری و تا جوانهایی مثل پیمان اسماعیلی و حامد اسماعیلیون. بهخصوص از اوایل دهه هشتاد به اینسو، نام نشر چشمه تبدیل شده به عنوان یا برندی که خود -کموبیش- تضمین مطلوب بودن کیفیت داستانی آثاری است که منتشر میکند. آثار اولی چون «احتمالاً گم شدهام» (سارا سالار) و «یوسفآباد خیابان سیوسوم» (سینا دادخواه) و بسیاری از مجموعهداستانهای اولی که این ناشر در این سالها منتشر کرده -هرکدام بهتنهایی- میتوانند شاهدی باشند بر این ادعا. قبلاً هم گفته بودم که «عدم حضور نشر چشمه در نمایشگاه بیستوپنجم، به منزله عدم حضور رمانها و مجموعهداستانهای تعداد زیادی از نویسندههای خوب امروز ایران در این دوره از نمایشگاه کتاب تهران است.» کاش مدیران و مسئولان نمایشگاه در خصوص مشکلات پیشآمده برای نشر چشمه کمی مماشات به خرج میدادند و جواز حضورش در بیستوپنجمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران را صادر میکردند.
- نشر چشمه امسال در نمایشگاه کتاب کتاب تهران حضور ندارد و نمایشگاه کوچکی در کتابفروشیاش در خیابان کریمخان زند ترتیب داده و به همان سبکوسیاق نمایشگاه، کتابهایش را تا تخفیف ویژه به مخاطبانش عرضه میکند. چشمه امسال در حوزههای داستان و رمان و شعر دست پری دارد. «اینجا باران صدا ندارد» (کامران محمدی)، «بودای رستوران گردباد» (حامد حبیبی)، «تنها» (مهدی شریفی)، «دختران دلریز» (داوود غفارزادگان)، «طنابکشی» (مجید قیصری)، «کاجهای مورب» (علی چنگیزی)، «کانادا جای تو نیست» (فرشته توانگر)، «گرمازده» (مهام میقانی)، «من منچستریونایتد را دوست دارم» (مهدی یزدانیخرم) و «نوروز آقای اسدی» (محمد کلباسی) رمانها و مجموعهداستانهای جدید فارسی نشر چشمهاند. آثار داستانی غیرفارسی جدید چشمه هم به این قرارند: «افق» (پاتریک مودیانو / حسین سلیمانینژاد)، «ایزابل بروژ» (کریستین بوبن / پرویز شهدی)، «بالاخره یه روزی قشنگ حرف میزنم» (دیوید سداریس / پیمان خاکساری)، سومین پلیس (فلن اوبراین / پیمان خاکساری)، «عموزادگان» (سال بلو / ویدا قانون)، «غرامت مضاعف» (جیمز ام. کین / بهرنگ رجبی)، «قدرت و جلال» (گراهام گرین / هرمز عبداللهی)، «مرد سوم» (گراهام گرین / محسن آزرم)، «همیشه ارباب» (لوئیز کوپر / شهره شاهینفر) و «تابوتهای دستساز» (ترومن کاپوتی / بهرنگ رجبی). در میان آثار جدید نشر چشمه، دوازده عنوان مجموعهشعر فارسی و دو عنوان مجموعهشعر غیرفارسی نیز به چشم میخورد.