۱. سال نو مبارک. امیدوارم این سال جدید، برای همه‌مان سال خوبی باشد و توأم با اتفاق‌های خوب‌تر. به‌هرحال ناگفته پیداست که سال ۱۳۹۲ سال مهمی برای کشور ماست؛ به‌خصوص با توجه به انتخاباتی که در خردادماه پیش رو داریم و امیدوارم همه‌مان بتوانیم -یا دست‌کم بیشترمان!- با تصمیمی درست، عقلانی و عاری از احساسات در سرنوشت خودمان و کشورمان تأثیری شایسته به‌جا بگذاریم.
۲. «سلام کتاب» رسید به شماره صد. از این بابت خوشحالم. دو سال پیش -سه‌شنبه، ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۰- وقتی اولین یادداشت «سلام کتاب» در اولین روز بیست و چهارمین دوره نمایشگاه کتاب تهران توی روزنامه فرهیختگان منتشر شد، نه من و نه دبیر سرویس فرهنگ و ادب روزنامه -حسن محمودی عزیز- به این فکر نمی‌کردیم که این یادداشت ممکن است یا قرار است دنباله‌دار باشد و تبدیل شود به ستون هفتگی ثابتی که پیشنهاد کتاب بدهد و در کنار آن به مسایل صنفی یا تکنیکی یا نظری حوزه داستان هم بپردازد. آن روزها قرار من با خودم این بود که در ایام نمایشگاه کتاب که حرف و تب کتاب در جامعه فراگیرتر از هر زمان دیگری است، کتاب‌های جدیدی را که در نمایشگاه رونمایی می‌شوند، معرفی کنم. نمایشگاه که تمام شد، پیشنهاد تداوم «سلام کتاب» را به دبیر سرویس فرهنگ و ادب دادم و او پذیرفت. همان‌موقع هم فکرش را نمی‌کردم که این یادداشت‌ها به صد برسد؛ به هزار و یک دلیل. حالا این اتفاق افتاده و من لازم می‌دانم از مدیران مسئول روزنامه، سردبیران روزنامه و به‌خصوص از حسن محمودی که سرویس فرهنگ و ادب فرهیختگان را اداره می‌کند، و دوستان مسئول صفحه آخر که تا شماره ۹۶ مزاحم‌شان بودم، تشکر کنم. دو تشکر دیگر هم می‌ماند؛ یکی از خوانندگان «سلام کتاب» و دیگری از اهالی فرهنگ و ادبیات، که با تشویق‌ها و دلگرمی‌هاشان همیشه قانعم کرده‌اند باید این کار را ادامه بدهم. ترجیح می‌دهم این بخش را با گزارشی تمام کنم. در این صد شماره توی «سلام کتاب»، علاوه بر پنج شش باری که اندیشه‌ها و مجموعه آثار بعضی نویسنده‌های تأثیرگذار ایرانی و خارجی مورد بررسی قرار گرفته و ده باری که -در روزهای برگزاری بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران- ناشرهای فعال در حوزه ادبیات داستانی معرفی شده‌اند، ۳۱ مجموعه‌داستان ایرانی، ۳ مجموعه‌داستان خارجی، ۲۳ رمان ایرانی، ۱۱ رمان خارجی، ۲ نمایشنامه ایرانی، ۱ نمایشنامه خارجی، ۱ سفرنامه، ۱ زندگی‌نامه و ۵ کتاب در حوزه مبانی و تئوری داستان‌نویسی معرفی شده‌اند.
۳. پیشنهاد این هفته «سلام کتاب» جلد اول از مجموعه‌ای است به نام «حرفه: داستان‌نویس». این مجموعه شامل مقاله‌هایی درباره داستان‌نویسی از نویسنده‌ها، منتقدها و مدرس‌های ادبیات داستانی امریکایی است، که توسط فرانک ای. دیکسون و ساندرا اسمیت گرداوری شده است. اصل این کتاب، مجموعه‌ای دوجلدی بوده به نام Handbook of Shortstory Writing، که من و همسرم -مریم کهنسال نودهی- آن را از انگلیسی به فارسی برگردانده و با توجه به مسایل حول‌وحوش نشر کتاب در کشور و با مشورت ناشر، در چهار جلد تدوینش کرده‌ایم. در آخرین روزهای اسفند سال ۹۱ جلد اول این مجموعه توسط نشر زاوش منتشر و روانه بازار کتاب شد. و قرار است که تا پایان نیمه اول سال ۹۲ جلدهای دوم تا چهارم مجموعه هم به دست خوانندگان برسد. برای آن‌که توضیح مکررات نداده باشم، بخشی از مقدمه کتاب را اینجا می‌آورم: «پیشنهاد ترجمة این کتاب را آقای جمال میرصادقی به ما داد. وقتی یک‌بار خواندیمش، دیدیم هم مسایلی را مطرح می‌کند که جاشان در منابع مکتوب ما خالی است و هم نویسنده‌های متعددی دارد که حضورشان و تنوع دیدگاههاشان تکثرگرایی مناسبی را در مجموعه به وجود می‌آورد. خواندن و بازخوانی کتاب به زبان اصلی، ترجمه و ویرستاری‌اش و در نهایت اضافه کردن زیرنویس‌ها برای آشنایی هرچه بیشتر مخاطب فارسی‌زبان با نویسنده‌های بزرگ، شخصیت‌های داستانی ماندگار و مجله‌ها و جایزه‌های مهم ادبی جهان، سه سال زمان برده و البته این کار، کاری کم‌وبیش نامستمر بوده و دلیلش هم دویدن دنبال زندگی.» از جمله نویسنده‌هایی که در جلد اول مجموعه «حرفه: داستان‌نویس» مقاله‌هایی دارند، می‌شود از جویس کرول اویتس، هالی برنت، جان آپدایک، موریل اندرسن، فرد شاو، جیمز گان، پل دارسی بولز، راست هلیز، لورنس بلاک و دنیس ویت‌کام نام برد. در این جلد از مجموعه مقاله‌هایی درباره «اهمیت داستان»، «نویسندگی به عنوان یک حرفه» و «ایده‌پردازی» قرار گرفته است. نویسنده‌های امریکایی این مقاله‌ها -همان‌طور که در سنت داستان‌نویسی امریکایی به چشم می‌خورد- تلاش می‌کنند تا به شکلی روش‌مند که به‌سادگی هم قابل درک و دریافت است، راه‌های نزدیک شده به حرفه داستان‌نویسی را برای خواننده‌هاشان ترسیم کنند و در این مسیر با آوردن مثال‌های زیاد از آثار خودشان یا نویسنده‌های نام‌آور قرن‌های ۱۹ و ۲۰ مقاله‌هاشان را هم جذاب‌تر و هم قابل‌فهم‌تر می‌کنند. جان آپدایک در مقاله «اهمیت داستان»ش در این مجموعه می‌‌گوید: «شخصاً معتقدم كه داستان انعطاف‌پذيرترین و پرظرفيت‌ترین شکل هنری است و هنوز هم فضاي بي‌كرانش را براي تخيل ما از دست نداده و هنوز هم می‌تواند به آرزوي دروني ما براي ماجراجويي بيشتر پاسخ دهد. اگر فرديت انسان مهم نیست، پس چه چيزي مهم است؟ و كجا بهتر از دروغ زیبای داستان مي‌توان با فرديت انسان روبه‌رو شد، آن را محک زد و از آن لذت برد؟»
۴. بی‌ارتباط با کتاب، اما مرتبط با مقوله فرهنگ: سال که نو می‌شود، آدم برای خودش تصمیم‌هایی می‌گیرد، با خودش قرارهایی می‌گذارد، برنامه‌هایی می‌چیند. شاید به‌خاطر این باشد که سال نوی ما ایرانی‌ها با بهار طبیعت یکی است و طراوت طبیعت حسابی سرحال‌مان می‌آورد و دل می‌کنیم طرحی نو دربیندازیم. من در روزهای اول سال برای خودم فرمان‌هایی وضع کرده‌ام و امیدوار هم هستم که بتوانم این فرمان‌ها را -تا جایی که در توانم باشد- عملی کنم. فکر کردم شاید بد نباشد این فرمان‌ها را با مخاطبان و همراهان «سلام کتاب» هم به اشتراک بگذارم. شاید برای بعضی منبع الهامی شد و بعضی دیگر هم با تغییراتی در آن، برای خودشان فرمان‌های جدیدی وضع کردند:
فرمان اول: دوست بدار.
فرمان دوم: در قبال جهان، جامعه و رویدادهای دوروبرت مسئول باش.
فرمان سوم: مغرور باش؛ شکسته‌نفْسی همان‌قدر نادرست است که تکبر.
فرمان چهارم: دست به انجام هیچ کاری نزن، مگر آن‌که از انجامش لذت ببری، یا دست‌کم بتوانی لذت ببری.
فرمان پنجم: صریح باش، اما پرده‌دری نکن.
فرمان ششم: اگر راست نمی‌گویی، دست‌کم دروغ هم نگو.
فرمان هفتم: تا که می‌خواهی دلبسته باش -هویتت را همین دلبستگی‌هات می‌سازد- وابسته اما نباش؛ به هیچ‌کس و هیچ‌چیز.
فرمان هشتم: گوش‌هات را برای شنیدن صداهای مخالف باز کن.
فرمان نهم: لبخند را فراموش نکن؛ در هر حالی که باشی.
فرمان دهم: در اندیشه، رادیکال و در عمل، میانه‌رو باش. (این آخری را به شکل دیگری از دوست فیلسوفم، دکتر محمدعلی مرادی، شنیده‌ام و با ایجاد تغییراتی کوچک، شخصی‌اش کرده‌ام.)