هرچیزی ممکن می‌شود، اگر بهای آن را پرداخت کنی

نویسنده: مریم فریدونی
جمع‌خوانی داستان کوتاه «برنده‌ی اسب گهواره‌ای¹»، نوشته‌ی دی. اچ. لارنس²

داستان کوتاه «برنده‌ی اسب گهواره‌ای» اثر لارنس، اثری مهم و تأثیرگذار به‌خصوص در دنیای مدرن است، به این خاطر که درمورد مفهوم رضایت صحبت می‌کند؛ رضایت از زندگی که تأثیر مستقیمی با احساس خوشبختی و آرامش دارد. ازآن‌جاکه موضوع داستان دغدغه‌ی مشترک همه‌ی انسان‌هاست، هر خواننده‌ای می‌تواند با آن احساس هم‌ذات‌پنداری کند. داستان درمورد مادری است که پسرش را قربانی نارضایتی و زیاده‌خواهی خود می‌کند. او خانواده‌ای تقریباً مرفه دارد و سه فرزند که حاصل یک ازدواج عاشقانه هستند. میل او به ثروت، موفقیت و… سیری‌ناپذیر است، خواسته‌هایش تمام‌نشدنی هستند و دیگر در دلش جایی برای عشق به همسر و فرزندانش وجود ندارد. شانس و خوشبختی در جلوِ چشمان اوست، اما آن را نمی‌بیند و مدام به دنبالش می‌گردد. همین میل اوست که نوایی را در خانه‌شان بلند کرده، نوای پول بیشتر. این نوا می‌تواند به مسائل مختلفی که در هر خانه به پا می‌شود و آرامش را از افراد آن سلب می‌کند، تعمیم پیدا کند. و این احساس اضطراب به همه‌ی افراد خانواده‌ی داستان نیز منتقل می‌شود. پسر خانواده درصدد برمی‌آ‌ید نوای خانه را خاموش کند. او ازطریق باغبان خانه با مسابقات اسب‌دوانی آشنا می‌شود و تصمیم می‌گیرد از راه شرط‌بندی، به مادرش ثابت کند که خوش‌شانس است. روی اسب‌ گهواره‌ای بدون نامش می‌نشیند و آن‌قدر روی آن می‌تازد تا نام اسب برنده به او الهام شود. این‌جاست که واقعیت و خیال درهم ‌می‌آمیزد و داستان از واقع‌گرایی صرف خارج می‌شود. پسر به‌هرصورت موفق می‌شود پول زیادی برای مادر به دست ‌آورد و به صورت ناشناس به او هدیه دهد. اما مادر او با این پول خوشحال نمی‌شود و بیشتر می‌خواهد. نوای خانه نیز با شدت بیشتر ادامه پیدا می‌کند: «هرکه بامش بیش، برفش بیشتر» و هرکه درآمدش بیش، خرجش بیشتر می‌شود. چیزی که مادر نمی‌داند این است که هر به‌دست‌آوردنی هزینه‌ای دارد و آن هزینه ممکن است به‌قیمت از دست دادن جان پسرش تمام شود. پسر تلاشش را بیشتر می‌کند تا رضایت مادر را به دست آورد و همین باعث بیماری و درنهایت از دست رفتنش می‌شود. شخصیت اصلی در داستان لارنس، هم می‌تواند فرد عامل باشد و هم معلول، هم پسر کنشگر و هم مادری که عامل کنش است. نویسنده درحالت کلی، به دنیای مدرن و مادی‌گرایی انتقاد می‌کند و از ارزش‌های بالاتری سخن می‌گوید.

^{1. The Rocking-Horse Winner (1926).}
^{2. Sherwood Anderson (1885-1930).}